محتسب است - ۴
حسن بصری می گوید- رحمة الله- چون خشمگین خواهد شد خاموش باشد و وعظ دست بدارد. و بدانكه حسبت خواجه بر بنده و حسبت بنده بر خواجه و حسبت زن بر شوهر و حسبت رعیت بر سلطان همچنین بود كه حسبت فرزند بر پدر، كه این حقوق همه موكد است عظیم؛ اما حسبت شاگرد بر اوستاد آسان ترست، چه آن حرمت بمجرد دین است، چون بدان علم كه از وی آموخته است كار كند محال نباشد، بلكه عالم كه بعلم خویش كار نكند حرمت خویش فرو نهاده باشد.
بیان عبادات و عادات یومیه و لیلیه حضرت امام ربانی - ۱
وایضا ًآنحضرت كثیر الحمد و استغفار بودند و بقلیل نعمت شكر فراوان بر زبان می آوردند و باندک ترک اَولی استغفار بسیار می نمودند و اگر بلیه می رسید می فرمودند كه از شامت اطوار ماست امّا آن بلیه را صابون بسیار جنایات میدیدند و آن را زینه بسا عروجات می فرمودند روزی یكی پرسید كه باعثی كه سلطان وقت [سلطان سلیم جهانگیر] از أدب تجاوز نموده آزار شما داد چه بود فرمودند كه باعث افعال بد ما بود و این آیه برخواندند ما اصابكم من مصیبة فبما كسبت ایدیكم و با همه كثرت عمل دید قصور اعمال بر ایشان استیلای تمام داشت و یارانرا بر این معنی دلالت می نمودند و می فرمودند عمل صالح را عُجب چنان نابود می سازد كه آتش هیزَمْ را و منشاء عُجب آن ست كه آن عمل در نظر عامل فریّت می درآید باید كه قبائح خفیه خود را در نظر آرد و حسنات را متـّهم دارد بل از اتیان حسنه شرمنده گردد جمعی از عاملان باشند كه دید قصور اعمال بر نهجی بر ایشان استیلا نموده كه كاتب یمین خود را معطـّل و بیكار میدانند و كاتب شمال را همیشه در كار دانند كه اشاره بحال خود می نمودند