وعده دروغ - ۲

و گویند یک راه وعده كرد جایی و آنكس نیامد، وی بنشست و دو روز انتظار همی كرد ویرا تا بود كه وعده وفا كند. و یكی همی گوید: بر رسول- علیه السلام- بیعت كردم و وعده كردم كه با فلان جا آیم و فراموش كردم، سوم روز شدم وی آنجا بود، گفت: ای جوانمرد از سه روز باز انتظار تو می كنم. و رسول- صلی الله علیه وسلم- یكی را وعده داده بود كه چون بیایی حاجتی كه داری روا كنم، اندران وقت كه غنیمت خیبر قسمت همی كردند بیامد و گفت: وعده من یا رسول الله، گفت: حكم كن هر چه تو خواهی، هشتاد گوسپند خواست، بوی داد گفت: سخت اندک حكم كردی، آن زن كه موسیٰ- علیه السلام- را نشان داد تا استخوان یوسف را- علیه السلام- باز یافت و وعده كرد كه حاجت تو روا كنم حكم بهتر از تو كرد و بیش از تو خواست، كه موسی- علیه السلام- گفت چه خواهی؟ گفت: آنكه جوانی بمن دهند و با تو بهم اندر بهشت باشیم، آنگاه كار این مرد مثلی شد اندر عرب، كه گفتندی: فلان آسان گیرترست از خداوند هشتاد گوسپند. و بدانكه تا توانی وعده جزم نباید داد؛ رسول- صلی الله علیه وسلم- گفتی: «عَسیٰ- بوک [مخفف «بود كه»، شاید] توانم كرد». و چون وعده دادی تا توانی خلاف نباید كرد جز بضرورتی، و چون كسی را جائی وعده كردی، علماء گفته اند تا وقت نمازی اندر آید آنجا هم باید بودن. و بدانكه چیزی كه بكسی دهند، زشت تر از باز ستدن وعده بخلاف كردنست، و رسول- صلی الله علیه وسلم- آن كس را ماننده كرده است بسگی كه قی كند و باز بخورد.