و جنید می گوید- رحمة الله علیه- كه: «صحبت با فاسق نیكوخو، دوست تر دارم از آنكه با قــُـــرّای بد خو». و بدانكه جملهٴ این خصال كمتر جمع شود، ولیكن باید كه غرض صحبت بشناسی- اگر مقصود انس است، خلق نیكو طلب كنی؛ و اگر مقصود دنیا است، سخاوت و كرم طلب كنی؛ و اگر مقصود دینست علم و پرهیزگاری طلب كنی؛ و هر یكی را شرطی دیگرست. بدانكه خلق از سه جنس است- بعضی چون غذا اند، كه از وی نگزیرد [ناچار و ناگزیر است] و بعضی چون دارو اند؛ كه در بعضی احوال بدیشان حاجت افتد و بس، و بعضی چون علت اند، كه بهیچ وقت با ایشان حاجت نبود، ولیكن مردم بدیشان مبتلا شوند، و مدارا میباید كرد تا برهد. و در جمله، صحبت با كسی باید كرد، كه او را از تو فایدهٴ دینی بود، یا ترا از وی.

خدای عز وجل همی گوید: «یا ایها الذین آمنوا لا تلهكم اموالكم ولا اولادكم عن ذكر الله، ومن یفعل ذلك فاولئك هم الخاسرون- هر كه مال و فرزندان ویرا از ذكر خدای سبحانه وتعالی غافل گرداند وی از جملهٴ زیان كاران است» و رسول- علیه السلام- گفت: «دوستی جاه و مال نفاق را اندر دل چنان رویاند كه آب تره رویاند»، و گفت- صلی الله علیه وسلم-: «دو گرگ گرسنه در رمهٴ گوسفند چندان تباهی نكنند كه دوستی مال و جاه در دین مرد مسلمان كند». گفتند: یا رسول الله بدترین امت كه اند؟ گفت: توانگران؛ و گفت: «پس از من قومی پدید آیند كه طعامهای خوش گوناگون و جامهاء لونالون و زنان نیكو روی و اسبان گرانمایه همی دارند و شكم ایشان باندكی سیر نشود و ببسیاری نیز قناعت نكنند همه همت ایشان دنیا باشد، دنیا را بخدایی گرفته باشند، هر چه كنند برای دنیا كنند،