تشبیه طبیعی و منجم بمورچه - ۲

و این مراقی [جمع مرقات: نردبانها] معراج كسانی است كه ملكوت السموات بایشان نمایند، چنانكه در حق خلیل علیه السلام خبر داد حق عزوجل: «وكذلک نری ابراهیم ملكوت السموات والارض [ و این چنین نمودیم بابراهیم مالک آسمانها و زمین را]» تا آنجا كه گفت: «انی وجهت وجهی للذی فطر السموات والارض [هر آینه متوجه ساختم روی خود را بكسیكه آفرید آسمانها و زمین را]» و برای این بود كه رسول علیه السلام گفت: «ان لله عزوجل بسعین حجابا من نور لو كشفها لاحترقت سبحات وجهه كل من ادرک بصره [هر آینه برای خدا -عز وجل- هفتاد پرده نور است، كه چون آنرا برگشاید بزرگی رویش هر بیننده ای را بسوزاند]» و شرح این در كتاب «مشكوة الانوار و مصفاة الاسرار» گفته ایم، از آنجا طلب باید كرد.

و مقصود آنست كه بدانی كه طبیعی بیچاره كه چیزی با حرارت و رطوبت و برودت و یبوست حوالت كرد، راست گفت، كه اگر ایشان در میانهٴ اسباب الهی نبودندی، علم طب باطل بودی؛ ولكن خطا از آن وجه كرد كه چشم وی مختصر بود، باول منزل فرود آمد، و ازو اصلی ساخت نه مسخری، و خداوندی ساخت نه چاكری، و وی خود از جمله چاكران بازپسین است كه در صف النّعال [ردیف كفش ها – كفش كن- پائین اطاق در مهمانی یا اجتماع دیگر] باشد. و منجم كه ستاره را در میان اسباب آورد، راست گفت، كه اگر نه چنین بودی، شب و روز برابر بودی، كه آفتاب ستاره ایست كه روشنایی و گرمی در عالم از ویست؛