در برابر نمام چه باید كرد - ۱

بدانكه نمامی نه همه آن بود كه سخن یكی با دیگری بگوید، بلكه هر كه كاری آشكارا كند كه كسی از آن رنجور شود وی نمام است: خواه بسخن گیر و خواه بفعل و خواه بچیزی دیگر، و خواه بقول آشكارا كند یا باشارت یا بنوشتن، بلكه پردهء آن چیز بر گرفتن كه كسی از آن رنجور شود نشاید، مگر آنكه كسی خیانت كرده باشد اندر مال كسی پنهان، روا باشد آشكارا كردن، و همچنین هر چه اندران زیان مسلمانان خواهد بود.

و هر كه با وی سخنی نقل كند كه فلانكس ترا چنین گفت یا چنین میسازد اندر حق تو، یا مانند این، شش چیز ویرا بجای باید آورد:

اول – آنكه باور ندارد: كه نمام خود فاسق است، و حق تعالی گفته است كه قول فاسق مشنوید؛

دوم – آنكه ویرا نصیحت كند و از آن گناه نهی كند؛

سوم – آنكه ویرا دشمن گیرد برای حق تعالی، كه دشمنی نمام واجب است؛

چهارم – آنكه بدان كس گمان بد نبرد: كه گمان بد حرام است؛

پنجم – آنكه تجسس نكند تا درستی آن بداند: كه حق تعالی نهی كرده است؛

ششم – آنكه خود را از آن نپسندد كه دیگری را نپسندد، و از نمامی وی دیگری را حكایت نكند و بر وی بپوشد، و این هر شش واجب است. یكی اندر پیش عمر عبد العزیز نمامی كرد، گفت: نگاه كنیم، اگر دروغ است از اهل این آیتی كه: «ان جاءكم فاسق بنبا‌ء» و اگر راست گفتی از اهل آنانی كه: «هماز مشاء بنمیم»