در بیان توبهٔ درست و علامت آن - ۲

 و شهرت حلاوت آن بخوف زبان آن پوشیده شود، باید كه این تلخی در همه معاصی یابد: كه آن معصیت كه وی كرد. زهر ازان بود كه اندر وی سخط حق تعالی باشد، و همه معاصی همچنین بود. اما ارادتیكه ازین پشیمانی خیزد بسه چیز تعلق دارد، اندر حال و ماضی و مستقبل: اما حال آنكه بترک همه معصیتها بگوید و هر چه بر وی فرض است بدان مشغول شود، اما مستقبل آنكه عزم كند كه تا آخر عمر برین صبر كند، و با حق تعالی بظاهر و باطن عهدی محكم بكند كه هرگز با سر معصیت نشود و اندر فرایض تقصیر نكند، چون بیمار كه بداند كه میوه وی را زیان میدارد عزم كند كه نخورد، اندر عزم سستی و تردد نبود؛ اگر چه ممكن است كه شهوت غلبه كند. و ممكن نبود كه توبه بسر تواند برد مگر بعزلت و خاموشی و لقمهٔ حلال كه بدست آورده باشد یا بر كسب آن قادر بود، و تا از شبهات دست بندارد توبه تمام نبود، و تا شهوت را شكسته نكند شبهات را دست بنتواند داشت. و همچنین گفته اند كه: هر كه شهوتی بر وی مستولی شود هفت بار به جهد دست بدارد بر وی آسان گردد بعد از آن، و اما ارادت بماضی خلق از آن تعلق دارد كه گذشته را تدارک كند بدانكه نظر كند تا چیست بر وی از حقوق خدای عز وجل و از حقوق بندگان كه اندرین تقصیر كرده است: اما حقوق حق تعالی دو قسم است: فرایض و ترک معاصی. اما فرایض، باید كه باز اندیشد ازان روز كه بالغ شده است یک یک روز اگر نماز فوت كرده است یا جامه پاک نداشته است یا نیت وی درست نبوده است، كه ندانسته باشد یا اندر اصل اعتقاد وی خللی و شكی بوده است كه ندانسته باشد همه قضا كند، و زكوة ازان روز باز كه مال داشته است اگر چه كودک بوده است حساب كند و هر چه بنداده یا بمستحقان نرسانیده است،